DOI: 10.33547/Igolomia2020.18
Pałacu w Igołomi dzieje najnowsze
The manor house in Igołomia and its later history
by Krzysztof Tunia 1, Marzena Woźny 2,
1 – Polska Akademia Nauk, Instytut Archeologii i Etnologii, Ośrodek Archeologii Gór i Wyżyn, ul. Sławkowska 17; 31-016 Kraków; 2 – Muzeum Archeologiczne w Krakowie, ul. Senacka 3; 31-002 Kraków
In: K. Tunia (ed.), Kartki z dziejów igołomskiego powiśla / Cards from the history of Igołomia region on the Vistula River, Igołomia – Pękowice: Profil-Archeo, 2020, pp. 331-358.
Architektoniczną dominantą nadwiślańskiej wsi Igołomia, pow. Kraków jest klasycystyczny pałac z otaczającym go parkiem w stylu angielskim, wzniesiony na początku XIX wieku. Po kilkukrotnych zmianach właścicieli, w 1950 r. został przejęty przez Polską Akademię Umiejętności z przeznaczeniem na Muzeum Archeologiczne. Przez szereg lat pałac służył jako baza badań wykopaliskowych w Igołomi i okolicach, między innymi garncarskiego centrum produkcji ceramiki siwej w okresie rzymskim oraz podczas akcji tzw. badań milenijnych – mających na celu zbadanie początków państwa polskiego i uczczenie w ten sposób jego 1000-letniej rocznicy. W 1954 roku pałac wszedł w posiadanie Instytutu Historii Kultury Materialnej PAN (obecnie Instytut Archeologii i Etnologii PAN). Po remoncie w latach 60. XX wieku zorganizowano w nim Pracownię Archeologiczną, która stała się zapleczem dla – trwających do czasów obecnych – studiów nad prahistorycznym osadnictwem pobliskiej zachodniomałopolskiej wyżyny lessowej oraz badań archeologicznych na odległych nieraz terenach.
Architecturally dominating Igołomia village in Kraków district on the Vistula River is a neoclassical manor house with an English-style park surrounding it, erected at the beginning of the 19th century. After several changes of ownership, in 1950 it was taken over by the Polish Academy of Arts and Sciences for the purposes of its Archaeological Museum. For several years, the manor house served as a base for excavation research in Igołomia and the surrounding area, including the production center of “grey ware”, wheel-made pottery of the Roman period, and a project known as the Millennium research, aimed at exploring the beginnings of the Polish state and thus celebrating its 1000-year anniversary. In 1954, the manor house came into the possession of the Institute of the History of Material Culture of the Polish Academy of Sciences (now the Institute of Archaeology and Ethnology of the PAS). After renovation in the 1960s, an Archaeological Laboratory was organised there, which became the basis for ongoing research on the prehistoric settlement of the nearby west Lesser Poland loess upland and archaeological excavations in many other, sometimes distant, areas.