DOI: 10.33547/ODA-SAH.09.Wil.11
Naszyjnik z zębów zwierzęcych (Necklace from animal teeth)
by Alicja Lasota-Moskalewska 
1, Kamil Niemczak 1
1 – Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego
In: Piotr Włodarczak (ed.) 2019. Wilczyce, stanowisko 10. Norma i precedens w rytuale pogrzebowym małopolskiej kultury ceramiki sznurowej, Ocalone Dziedzictwo Archeologiczne 9, Kraków – Niepołomice – Pękowice: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Stowarzyszenie Archeologów Terenowych „Stater”, Wydawnictwo Profil-Archeo, pp. 139-141.
Abstrakt: W wyposażeniu obiektu nr 15 z Wilczyc znaleziono 34 zawieszki naszyjnika, z czego 33 wykonane były z zębów zwierzęcych, natomiast jedna zrobiona była z poroża. Identyfikacja gatunkowa i anatomiczna ozdób z zębów wykazała, że wszystkie wykonano z kłów albo siekaczy pochodzących od czterech gatunków zwierząt: psa, jelenia, lisa i świni. Naszyjnik z Wilczyc charakteryzuje się zatem wyjątkowością pod względem pochodzenia zębów – na tle innych znalezisk z grobów neolitycznych w Polsce południowej. W celu wykonania otworów w zębach, wykonywano najczęściej wgłębienia z obu stron korzenia. Wgłębienia te mają nierówne powierzchnie i najprawdopodobniej były dłubane krzemieniem. Następnie, pomiędzy powstałymi zagłębieniami drążony był właściwy otwór. Zarejestrowano także metodę wywiercenia walcowatego otworu przez cały korzeń. W tym celu musiała zostać użyta w miarę równa rurka, o ostrym brzegu – np. kość ptaka.
Słowa kluczowe: Wilczyce, eneolit, kultura ceramiki sznurowej, obróbka kości i poroża, ozdoby
Abstract: Among the furnishings of grave 15 from Wilczyce were 34 pendants – parts of a necklace, of which 33 were made from animal tooth and 1 from antler. The species and anatomical identification of the ornaments has shown that all were made from canine teeth or incisors belonging to four species: dog, deer, fox, and pig. This makes the Wilczyce necklace unique among other finds from Neolithic graves in southern Poland. The teeth were most often perforated by making hollows from both sides of the tooth root. The hollows have uneven surfaces and were most likely made using a flint tool. Next, the proper aperture was drilled through between the two hollows. Another identified method involved drilling a cylindrical hole through the entire root. For this purpose, a relatively regular tube with a sharp edge must have been used, perhaps a bird’s bone.
Keywords: Wilczyce, Eneolithic, Corded Ware Culture, bone and antler processing, ornaments
Get this chapter (soon)