DOI: 10.33547/Igolomia2021.09
Nadwiślański region na wschód od Krakowa na przełomie er
The Vistula River region east of Kraków at the turn of the eras
by Halina Dobrzańska 
1
1 – Polska Akademia Nauk, Instytut Archeologii i Etnologii, Ośrodek Archeologii Gór i Wyżyn, ul. Sławkowska 17; 31-016 Kraków
In: K. Tunia (ed.), Kartki z dziejów igołomskiego powiśla / Cards from the history of Igołomia region on the Vistula River, wydanie 2, Igołomia – Pękowice: Profil-Archeo, 2021, pp. 157-178.
W artykule omówiono główne zagadnienia dotyczące obecności człowieka w dolinie Wisły, na wschód od Krakowa od okresu lateńskiego do rzymskiego (III w. p.n.e. – IV w. n.e.). Obszar ten, dogodny dla osadnictwa, położony na dobrze zachowanym odcinku lessowej terasy rzeki, należał w owych czasach do najciekawszych i najbogatszych na terenie dzisiejszej Polski. Różnorodność siedlisk na pograniczu ekosystemów terasy lessowej i równiny zalewowej umożliwiała prowadzenie różnorodnej działalności gospodarczej na niewielkim obszarze, zarówno rolniczej, jak i pozarolniczej, którą stymulował łatwy dostęp do surowców. Omawiana tu strefa znana jest w literaturze archeologicznej głównie z dobrze rozwiniętej wytwórczości (garncarstwo, brązownictwo), datowanej na okres rzymski. Należy jednak podkreślić, że podstawą gospodarki zamieszkującej tu ludności było rolnictwo. Do wyróżniających się stanowisk archeologicznych należą osady w Igołomi i Zofipolu, obie pow. Kraków. Zarówno w okresie lateńskim, przedrzymskim, jak i w okresie rzymskim ważną rolę w rozwoju tych społeczności odgrywały kontakty handlowe.
The article discusses the history of humans in the Vistula Valley east of Kraków from the late Pre-Roman to Roman period (3rd c. BC – 4th c. AD). This area, convenient for settlement, located on a well-preserved section of a loess river terrace, is among the most interesting and richest in Poland at that time. The diversity of habitats on the border of the loess terrace and floodplain ecosystems enabled diverse economic activities, both agricultural and non-agricultural, which was stimulated by easy access to raw materials. This zone is known in archaeological literature mainly from well-developed non-agricultural production (potterymaking, bronzesmithing), dated to the Roman period. It should be emphasized, however, that agriculture was the basis of the economy of the population living here. Distinguished archaeological sites include settlements in Igołomia and Zofipole, both in Kraków district. Trade contacts played an important role in the development of these communities, both in the Pre-Roman and Roman periods.